تأثیر سه گونه قارچ میکوریزا (glomus spp.) بر شاخص های فیزیولوژیک گندم در شرایط شور

به منظور بررسی تأثیر قارچ های میکوریزا آربوسکولار بر شاخص های فیزیولوژیکی گیاه گندم، رقم چمران، تحت تنش شوری آزمایشی گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت یک بار خرد شده ی فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فاکتور اول، شوری آب (کیفیت آب) در چهار سطح آب تصفیه (ds m-1 1 ≥ec)، آب شهری (ds m-1 3-7/1 ec =)، آب شهری به همراه نمک و آب تصفیه به همراه نمک (ds m-1 8ec = )، فاکتور دوم شامل استریلیزاسیون خاک شامل خاک استریل و خاک غیر استریل و فاکتور سوم کاربرد قارچ میکوریزا شامل 3 گونه e glomus mossea، g. intraradices، g. geosporum، مخلوط سه گونه قارچ و شاهد (بدون تلقیح) اعمال گردید.نتایج نشان داد که اعمال شوری سبب کاهش محتوای نسبی آب برگ و هدایت روزنه ای و افزایش نشت الکترولیت در هر دو مرحله گرده افشانی و پر شدن دانه گردید ولی عدد spad و حداکثر عملکرد فتوسیستم ii (fv/fm) و عملکرد کوانتومی فتوسیستم  ii(φpsii) فقط در مرحله پر شدن دانه با افزایش غلظت شوری کاهش معنی داری نشان داد. کاربرد قارچ میکوریزا سبب افزایش محتوای نسبی آب برگ، هدایت روزنه ای، fv/fm و φpsii و کاهش نشت الکترولیت در گیاه میزبان نسبت به شاهد گردید که این تغییرات بسته به گونه قارچی با افزایش سطح شوری به طور معنی داری بیشتر بود. هدایت روزنه ای بیشترین همبستگی مثبت (77/0=r) و نشت الکترولیت بیشترین همبستگی منفی (85/0-=r) را با شاخص تحمل به شوری نشان دادند. کاهش عدد spad در مرحله پر شدن دانه با افزایش شوری نشان دهنده ی تخریب کلروفیل می باشد. عدد spad، همبستگی مثبت و معنی داری با شاخص تحمل به شوری و φpsii نشان داد. با توجه به نتایج آزمایش می توان بیان نمود گونه های g. mosseae و  g. geosporumبا افزایش محتوای نسبی آب برگ و کاهش نشت الکترولیت، منجر به بهبود تحمل گندم در شرایط شورگردیدند.